आवळा खाण्याचे फायदे आणि आवळ्या बद्दल संपूर्ण माहिती Benefits of Amla in Marathi

Benefits of Amla in Marathi भारतीय गूसबेरी किंवा आवळा हे निर्विवादपणे पोषक तत्वांचे पॉवरहाऊस आहे. अत्यावश्यक खनिजे आणि जीवनसत्त्वे केवळ आपल्या शरीराच्या आरोग्यासाठीच आवश्यक नाहीत, तर काही सामान्य आणि व्यापक आजारांना प्रतिबंध आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी देखील आवश्यक आहेत. आवळा कच्चा खाल्ला, ज्यूस पिऊन, पावडरच्या स्वरूपात वापरला किंवा लोणचे आणि जॅमच्या रूपात वापरला जातो, आवळा प्रत्येक प्रकारे आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे.

आवळा हे व्हिटॅमिन सी चा एक उत्कृष्ट स्त्रोत आहे, म्हणून ते आपली प्रतिकारशक्ती, चयापचय वाढवण्यास मदत करते तसेच सर्दी आणि खोकल्यासह विषाणूजन्य आणि जीवाणूजन्य रोगांना प्रतिबंधित करते. त्याचे पौष्टिक प्रोफाइल पॉलिफेनॉल साखळीसह येते जे कर्करोगाच्या पेशींच्या वाढीविरूद्ध लढण्यासाठी ओळखले जाते.

आवळा म्हणजे काय? What is Amla in Marathi ?

आयुर्वेदानुसार आवळा हे असे फळ आहे, ज्याचे असंख्य फायदे आहेत. आवळा फक्त त्वचा आणि केसांसाठीच फायदेशीर नाही तर अनेक आजारांवर औषध म्हणूनही काम करतो. आवळा अनेक प्रकारे वापरला जातो, जसे की आवळा रस, आवळा पावडर, आवळा लोणचे इ. आवळ्यामध्ये मुबलक प्रमाणात जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि पोषक घटक असतात, ज्यामुळे आवळा अमूल्य बनतो.

आवळ्याला आयुर्वेदात अमृतफळ किंवा धत्रीफळ म्हटले जाते. आवळा (फिलॅन्थस एम्ब्लिका) हे वैदिक काळापासून औषध म्हणून वापरले जात आहे.

आवळा हे रोप 20 ते 25 फूट उंच असते. आवळा आशिया व्यतिरिक्त युरोप आणि आफ्रिकेतही आढळते. आवळा वनस्पती हिमालयीन प्रदेशात आणि द्वीपकल्पीय भारतात मोठ्या प्रमाणावर आढळतात. त्याची फुले मंदिरातील घंट्या सारखी दिसतात. त्याची फळे साधारणपणे लहान, हिरवी, गुळगुळीत आणि मांसल असतात. त्याचा उगम आणि विकास प्रामुख्याने भारतातच मानला जातो. आवळ्याचे झाड भारतातील जवळपास सर्व प्रांतात तयार होते. तुळशीप्रमाणेच भारतीय आवळ्याचे चे झाड देखील धार्मिक दृष्टिकोनातून पवित्र मानले जाते. पौराणिक कथेत आवळ्याला भगवान विष्णूचे अश्रू असेही म्हणतात. आवळा आणि आवळ्याच्या फुलांची भारतात पूजा केली जाते. कार्तिक महिन्यात आवळा सेवन करणे अत्यंत शुभ आणि लाभदायक मानले जाते. या झाडाच्या सावलीत देखील अँटीव्हायरल गुणधर्म आणि आश्चर्यकारक चैतन्य आहे.

चरक संहितेत आवळ्याचा उल्लेख आयुर्मान वाढवण्यासाठी, ताप कमी करण्यासाठी, खोकला बरा करण्यासाठी आणि कुष्ठरोगाचा नाश करणारे औषध आहे. तसेच सुश्रुत संहितेत आवळ्याचे औषधी गुणधर्म सांगितले आहेत. याचे वर्णन अधोभागाघर संस्कार औषधिका असे केले आहे, म्हणजे आवळा हे एक औषध आहे जे विष्ठेद्वारे शरीरातील दोष काढून टाकण्यास मदत करते. आवळा (भारतीय हिरवी फळे येणारे एक झाड) पाचक आजार आणि कावीळ साठी वापरले जाते. याला अनेक ठिकाणी आमला म्हणूनही ओळखले जाते.

आवळ्यामधील पौष्टिक गुणधर्म  Nutritional Properties of Amla in Marathi

आवळा फळ एस्कॉर्बिक ऍसिड (व्हिटॅमिन सी), कॅरोटीनचा समृद्ध स्रोत आहे. त्यात इलॅजिक ऍसिड , गॅलिक ऍसिड , एपिजेनिन, क्वेर्सेटिन, ल्युटोलिन आणि कोरिलागिन यांसारखे विविध पॉलिफेनॉल असतात.

घटक	सामग्री (प्रति 100 ग्रॅम)
कार्बोहायड्रेट	10 ग्रॅम
प्रथिने	0.80 ग्रॅम
चरबी	0.50 ग्रॅम
एकूण कॅलरीज	44 Kcal
फायबर	4.3 ग्रॅम
मॅग्नेशियम	10 मिग्रॅ
कॅल्शियम	25 मिग्रॅ
लोह	0.31 मिग्रॅ
पोटॅशियम	198 मिग्रॅ
झिंक	0.12 मिग्रॅ

इतर भाषांमध्ये आवळ्याची नावे Name of Amla in Other Languages in Marathi

आवळ्याचे वैज्ञानिक नाव आहे (Scientific name of Amla in Marathi) Phyllanthus emblica L. (पांईलैन्थस एम्बलिका) Syn-Emblicaofficinalis Gaertn आहे. Euphorbiaceae (यूफॉर्बियेसी) कुटुंबातील आहे. आवळ्याचे इंग्रजी नाव Emblicmyrobalan tree (एम्बलिक मायरोबालान ट्री) आहे. आवळा जगात वेगवेगळ्या नावांनी ओळखला जातो, ती खालीलप्रमाणे :-

• आवळ्याचे हिंदीतील नाव – आवळा, आवळा, आवळा, आवळा आभा;
• उर्दूमध्ये आवळ्याचे नाव – आवला (अनवाला);
• ओरियामध्ये आवळ्याचे नाव – ओनला (ओनोला);
• आसामीमध्ये आवळ्याचे नाव – आवळा (आमला), अमलुकी (अमलुकी);
• कन्नडमध्ये आवळ्याचे नाव – नेल्ली, नेलिकाई;
• गुजरातीमध्ये आवळ्याचे नाव – आवळा (आमला), आमली (आमली);
• तामिळमध्ये आवळ्याचे नाव – नेल्लीमरम;
• तेलगूमध्ये आमलाचे नाव – उसरिकाय;
• बंगालीमध्ये आवळ्याचे नाव – आवळा, अमलाकी;
• नेपाळीमध्ये आवळ्याचे नाव – अमला (आमला);
• पंजाबीमध्ये आवळ्याचे नाव – आवळा (आमला);
• आवळ्याचे मराठीत नाव – आवले, आवलकथी;
• मल्याळममध्ये आवळ्याचे नाव – नेल्लिका, नेल्लीमारम.
• इंग्लिशमध्ये आवळ्याचे नाव – इंडियन गुसबेरी;
• अरबीमध्ये आवळ्याचे नाव – अमलाज (अमलज्ज);
• पर्शियनमध्ये आवळ्याचे नाव – त्याला अमलाह, अमलाझ म्हणतात.

आवळा कुठे मिळतो किंवा पिकतो Where is Amla Found or Grown

आवळा वनस्पतीची पाने चिंचेच्या पानांसारखीच दिसतात, परंतु त्याची पाने चिंचेपेक्षा थोडी मोठी असतात. आवळा (भारतीय हिरवी फळे येणारे एक झाड) शेतात  आणि जंगलात आढळतात. शेतातील  आवळा झाडांपासून मिळणारी फळे जंगलात उत्पादित होणाऱ्या फळांपेक्षा मोठी असतात. हे समुद्रसपाटीपासून १३०० मीटर उंचीवर देखील आढळते.

आवळा शी संबंधित उत्पादने Products Related to Amla in Marathi

• आवळ्याचा ज्यूस : https://amzn.to/3Vam4I5
• आवळ्याचा ज्यूस : https://amzn.to/3OjbnAY
• आवळ्याचे चूर्ण : https://amzn.to/3OlahVc

आवळ्याचे फायदे benefits of Amla in Marathi

• मुतखड्याची समस्या असल्यास आवळा वाळवून ४० दिवस सतत खाल्ल्यास किंवा त्याची पावडर सेवन केल्यास खूप फायदा होतो. विशेषत: आवळ्याच्या झाडाच्या मुळांच्या रसाचे सेवन करणे देखील फायदेशीर ठरते.
• आवळा जीवनसत्त्वे आणि खनिजे समृद्ध आहे. मेंदू आणि स्मरणशक्ती वाढवण्यासाठी याचा फायदा होतो.
• जर तुम्हाला तुमचे दात निरोगी आणि मजबूत बनवायचे असतील तर आवळा रोज खा किंवा आवळ्याचे चूर्णने दात खासा.
• सर्दी, खोकला, दमा, ब्राँकायटिस अशा समस्या असल्यास आवळा मधासोबत घ्या.
• जर तुम्हाला थायरॉईडची समस्या असेल तर आवळा, काळी मिरी सोबत खा, आराम मिळेल किंवा आवळ्याचा रस काळी मिरी सोबत प्या, तुम्हाला फरक जाणवेल.
• आवळा मधुमेह दूर करण्यासोबतच रक्तदाबही नियंत्रित ठेवतो.
• आवळा खराब कोलेस्ट्रॉलची निर्मिती कमी करून आणि चांगले कोलेस्ट्रॉल किंवा एचडीएल वाढवून हृदयाशी संबंधित समस्यांचा धोका कमी करते.
• गॅस, बद्धकोष्ठता, जुलाब आणि मूळव्याध असल्यास आवळा खावा.
• पचन सुधारण्यासाठी आवळा खाणे देखील चांगले आहे. यासाठी आवळा पावडर किंवा सुकी आवळा सुपारी खावी.
• आवळ्यामध्ये पोटॅशियम असते, त्यामुळे ते शरीराच्या नसांसाठी चांगले असते.
• आवळ्यामध्ये कॅल्शियमचे प्रमाण चांगले असते. यामुळे हाडे मजबूत होतात आणि सांधेदुखीपासूनही आराम मिळतो.
• आवळा पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये प्रजनन क्षमता वाढवते आणि स्त्रियांना गर्भधारणा करण्यास मदत करते. हे महिलांमध्ये ओव्हुलेशन वाढवते आणि पुरुषांमध्ये शुक्राणूंची संख्या सुधारते.
• जर एखाद्याला दारूचे वाईट व्यसन असेल आणि त्याचा यकृतावर परिणाम होत असेल तर त्याचे दुष्परिणाम टाळण्यासाठी आवळ्याचे सेवन कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात करावे.
• जर स्त्रीला मासिक पाळीची समस्या असेल तर आवळ्याचे सेवन फायदेशीर ठरते.
• आवळा खाण्याने केसांचे आरोग्य चांगले राहते.

आवळ्याचे दुष्परिणाम काय आहेत ? What Are The Side Effects Of Amla in Marathi ?

जर तुम्ही कोणतेही हेल्दी अन्न जास्त प्रमाणात सेवन केले तर त्याचे फायदे कमी आणि हानी जास्त होऊ शकते, त्याचप्रमाणे आवळा जास्त प्रमाणात खाल्ल्यास तुम्हाला बद्धकोष्ठता, हायपोग्लायसेमिया, कोरडी त्वचा, हायपोटेन्शन, ऍसिडिटी आणि ऍलर्जी होऊ शकते. येथे काही आवळ्याच्या दुष्परिणामांचा तुम्हाला सामना करावा लागू शकतो-

जर आपण आवळाच्या दुष्परिणामांविषयी बोललो, तर त्याच्या दुष्परिणामांविषयी सध्या कोणतेही संशोधन झालेले नाही. दुसरीकडे, जर एखाद्याची त्वचा संवेदनशील असेल तर त्यांना आवळा वापरल्यामुळे काही गैरसोयींचा सामना करावा लागू शकतो:

• त्वचेवर खाज सुटणे
• जळजळ होणे
• पुरळ होणे

बद्धकोष्ठता: आवळ्याचा रस पचनसंस्थेला बळकट करण्यास मदत करत असला तरी त्याच्या जास्त सेवनाने बद्धकोष्ठता होऊ शकते.

कोरडी त्वचा: आवळ्याच्या रसात लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ शरीर डिटॉक्सिफाय करण्यासाठी उत्कृष्ट आहे, परंतु यामुळे निर्जलीकरण देखील होऊ शकते, जे तुमच्या त्वचेवर दिसू शकते. त्यामुळे आवळ्याच्या रसासोबत पुरेसे पाणी प्या.

आंबटपणा: आवळ्याच्या रसामध्ये व्हिटॅमिन सीचे प्रमाण जास्त असते, जे अत्यंत आम्लयुक्त असते. हा रस जास्त प्रमाणात प्यायल्यास एसिडिटी होऊ शकते.

रक्तदाब: आवळ्याचा रस रक्तदाबाच्या औषधासह तुमच्या आरोग्यासाठी धोकादायक ठरू शकतो, त्यामुळे आहारात त्याचा समावेश करण्यापूर्वी एकदा तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

रक्तातील साखर: आवळ्याचा रस रक्तातील साखरेचे नियमन करण्यास मदत करतो परंतु यामुळे हायपोग्लायसेमिया होऊ शकतो, जे सामान्य लोक आणि मधुमेह असलेल्या रुग्णांसाठी धोकादायक आहे (मधुमेहाची लक्षणे, कारणे आणि उपाय).

ऍलर्जीक प्रतिक्रिया: काही लोकांना आवळ्याची ऍलर्जी असते आणि ते खाल्ल्यानंतर पोटदुखी, मळमळ, अतिसार किंवा उलट्या किंवा ओठ, जीभ किंवा घसा सूज येऊ शकतात. ही लक्षणे दिसल्यास किंवा असल्यास आवळा अजिबात खाऊ नये.

आवळा जास्त खाल्ल्याने यकृत खराब होऊ शकते. विशेषत: गूजबेरी आणि आल्याबरोबर याचे सेवन केले तर त्याचा परिणाम तुमच्या यकृतावर होऊ शकतो.

आवळा जास्त खाल्ल्याने लघवीत जळजळ होते.

किडनीची समस्या असल्यास आवळा खाऊ नये.

आवळ्याचे जास्त सेवन केल्याने हायपर टेन्शनची समस्या उद्भवू शकते.

आवळा खातांना खबरदारी Precautions while taking Amla in Marathi

• काही ऍलर्जी असलेल्या लोकांसाठी, आवळा उत्पादनांचे सेवन रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढवू शकतो.
• मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी, आवळा योग्य खबरदारी घेऊन घ्यावा कारण त्याचे सेवन रक्तातील साखरेची पातळी कमालीची कमी करू शकते.
• आवळ्याच्या रसाच्या डोसमुळे त्वचेचा कोरडेपणा येऊ शकतो.
• खोकला किंवा वाढलेल्या कफाच्या त्रासात अमल टाळावे.
• शस्त्रक्रियेदरम्यान आणि नंतर आवळ्याची शिफारस केली जात नाही, कारण यामुळे रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढू शकतो.

आवळा खाण्याची योग्य पद्धत How to Eat Amla in Marathi ?

आवळा हा अनेक प्रकारे खाल्ला जातो. आवळा रस, लोणचे, आवळा मुरंबा, तेल, कच्ची फळे, सुकामेवा आणि आवळा पावडर इत्यादींचा वापर करून तुम्ही त्याच्या गुणधर्माचा फायदा घेऊ शकता.

आवळा चूर्ण – आवळा चूर्ण हा आवळा १२ महिने सोबत ठेवण्याचा उत्तम उपाय आहे. आवळा पावडर किंचित कडू असल्यामुळे तुम्ही आवळा पावडर, आले पावडर, मध आणि लिंबाचा रस यांचे मिश्रण पिऊ शकता किंवा नाश्त्यासाठी एका ग्लास पाण्यात किंवा फळांच्या रसात  आवळा पावडर टाकू शकता. तुम्ही केळी, सफरचंद किंवा पपई यांसारख्या फळांवर आवळा पावडर शिंपडा आणि आवळ्याचे फायदे मिळवू शकता.

आवळा ज्यूस – आवळ्याचा रस कच्च्या आवळ्यांपासून बनवला जातो, तो आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर असतो. त्यात अँटिऑक्सिडंट्स आणि व्हिटॅमिन सी देखील आढळतात.

सुका – आवळा लहान तुकडे करून घ्या. थोडे मीठ मिसळा आणि काही दिवस सूर्यप्रकाशात कोरडे होऊ द्या. ते पूर्णपणे सुकले की ते एका बरणीत साठवून ठेवा आणि नंतर ते सेवन करत रहा.

FAQ Benefits of Amla in Marathi

निष्कर्ष – Conclusion

आवळा Amla in Marathi ही निसर्गाने मानवजातीला दिलेल्या अनमोल देणगींपैकी एक आहे. आरोग्यासाठी तसेच त्वचा आणि केसांसाठी आयुर्वेदात वर्षानुवर्षे आवळ्याचा वापर केला जात आहे. या लेखात आम्ही त्वचा,केसा आरोग्यासाठी आवळ्याचे फायदे सांगितले आहेत. अशा परिस्थितीत, जर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारच्या समस्येचा सामना करावा लागत असेल, तर तुम्ही आजपासूनच तुमच्या निगेसाठी आवळा समाविष्ट करू शकता.

अस्वीकरण: या साइटवर समाविष्ट केलेली माहिती केवळ शैक्षणिक हेतूंसाठी आहे आणि हेल्थकेअर व्यावसायिकाद्वारे वैद्यकीय उपचारांचा पर्याय बनवण्याचा हेतू नाही. अद्वितीय वैयक्तिक गरजांमुळे, वाचकांच्या परिस्थितीसाठी माहितीची योग्यता निश्चित करण्यासाठी वाचकाने त्यांच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.