बडीशेप खाण्याचे फायदे Fennel Seeds In Marathi

Fennel Seeds in Marathi : आज आपण अश्या एका मसाल्याबद्दल बोलणार आहे ज्याचा सुगंध स्वयंपाकघरातच नाही तर संपूर्ण घरात दरवळतो. ज्याला बहुतेक लोक बडीशेप म्हणून ओळखतात. मित्रांनो, प्रत्येक स्वयंपाकघर, ढाबा, हॉटेल, रेस्टॉरंटचे जेवण बडीशेपशिवाय अपूर्ण आहे कारण बडीशेप जेवणाची चव वाढवण्यासोबतच माऊथ फ्रेशनरचे काम करते. पण तुम्हाला माहित आहे का की बडीशेप केवळ स्वयंपाकघर सुगंधित करण्यापुरती मर्यादित नाही तर हा एक घरगुती उपाय सुद्धा आहे ज्याचा उपयोग अनेक समस्या दूर करण्यासाठी केला जातो.

मित्रांनो, एका बडीशेप ही एक औषधी आहे जी शरीराला निरोगी ठेवण्यास मदत करते. आज आम्ही तुम्हाला एका बडीशेपशी संबंधित अशाच रंजक माहितीची माहिती देणार आहोत, ज्याची तुम्हाला आजपर्यंत माहिती नसेल. चला तर मग उशीर न करता जाणून घेऊया बडीशेपचे फायदे आणि त्याच्याशी संबंधित इतर महत्त्वाच्या गोष्टी.

काय आहे बडीशेप ? What is Fennel Seeds in Marathi

बडीशेप हा जिऱ्यासारखा दिसणारा एक मसाला आहे. बडीशेप वनस्पती गाजर कुटुंबातील आहे. उबदार आणि तिखट सुगंध असलेली बडीशेप भारतातील प्रत्येक घरात ओळखली जाते. बडीशेप हिरवी आणि तपकिरी रंगाची असते. बडीशेप स्वयंपाकात सार्र्रास वापरली जाते. बडीशेप सामान्यतः जेवणानंतर माऊथ फ्रेशनर म्हणून देखील वापरली जाते. दक्षिण भारतात बडीशेपचे पाणी पचनासाठी चांगले मानले जाते. पूर्व भारतातील पंच फोरन नावाच्या मसाल्याच्या मिश्रणात बडीशेप हा एक मुख्य घटक आहे. बडीशेप दक्षिण भारतात विशेषतः काश्मीर आणि गुजरातमध्ये वापरले जाते.

मूलतः, बडीशेप भूमध्य प्रदेशातील आहे. त्याची लागवड प्रथम ग्रीसमध्ये झाली आणि तेथून ते संपूर्ण युरोपमध्ये पसरले. औषधी गुणधर्मांमुळे बडीशेप जगाच्या विविध भागात लोकप्रिय झाली. आज भारत बडीशेप उत्पादक देश आहे. याशिवाय बडीशेपची लागवड रशिया, रोमानिया, जर्मनी आणि फ्रान्समध्ये केली जाते.

तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की बडीशेप वेगवेगळ्या प्रकारे वापरली जाऊ शकते. त्याची फुले आणि पाने तयार केलेल्या अन्नावर सजावट म्हणून वापरली जातात. बडीशेप वनस्पतीची पाने आणि देठ सॅलडमध्ये वापरता येतात. बडीशेप चा मुखवास किंवा नुसतीच बडीशेप चघळल्याने तोंडातील लाळेचे उत्पादन वाढते. बडीशेप वाइन, सूप, मांसाचे पदार्थ आणि पेस्ट्री इत्यादींना चव देण्यासाठी देखील वापरली जाते. बडीशेप औषधी म्हणूनही वापरली जाते. बडीशेप मुख्यतः श्वासाची दुर्गंधी दूर करण्यासाठी अँटासिड आणि माउथ फ्रेशनर म्हणून वापरली जाते.

बडीशेप उकळून पाणी आणि सूप पिल्याने पोटफुगीच्या समस्येपासून आराम मिळतो आणि वजन कमी होण्यासही मदत होते. बडीशेप बियाणे वेदना कमी करणारे म्हणून देखील वापरले जाऊ शकते. बडीशेप जळजळ कमी करण्यासाठी प्रभावी आहे.

बडीशेप बद्दल तथ्य Facts about Fennel Seeds in Marathi

वनस्पति नाव: फोनिक्युलम
कुळ : Apiaceae
सामान्य नाव: बडीशेप
संस्कृत नाव: मधुरिका
उपयुक्त भाग: बिया, देठ, पाने, फुले आणि कंद
भौगोलिक वर्णन: बडीशेप जगभर घेतली जाते. बडीशेप उत्पादनात भारताचा वाटा सुमारे ६०% आहे. बडीशेपची लागवड प्रामुख्याने राजस्थान, मध्य प्रदेश, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, कर्नाटक, पंजाब, उत्तर प्रदेश आणि हरियाणा या भारतातील राज्यांमध्ये केली जाते.

वेगवेगळ्या भाषांमध्ये बडीशेपची नावे Name of Fennel Seeds in Different Languages in Marathi

बडीशेप (सौंफ) चे वनस्पति नाव आहे Foeniculum vulgare (Foeniculum vulgare Mill., Syn-Foeniculum officinale All. Anethum foeniculum Linn.) आणि ते Apiaceae कुटुंबातील आहे. बडीशेप जगभरात वेगवेगळ्या भाषां मध्ये खालील नावांनीही ओळखली जाते :-

English – फेनेल सीड्स
Hindi – सौंफ, बड़ी सौंफ
Marathi – बड़ीशेप
Sanskrit – छत्रा, शालेय, शालीन, मिश्रेया, मधुरिका, मिसि
Urdu – पनमधुरी
Kannada – बड़ी सोपु, सब्बसिगे
Gujarati – वरीयाली, वलीआरी
Telugu – सोपु, पेद्दजिलकुर्रा
Tamil – सोहिकिरे, सोम्बु
Bengali – मौरी , पान मौरी
Punjabi – सोम्पू
Malayalam – पेरूमजीकम, कट्टुसत्कुप्पा
Nepali – मदेशी सौंफ
Arabic – एजियानज, असलुल एजियानज
Persian – राजीयानज, राजयाना

बडीशेपचे प्रकार Types of Fennel Seeds in Marathi

बडीशेपचे दोन मुख्य प्रकार आहेत –

औषधी वनस्पती बडीशेप Herb Fennel Seeds in Marathi

औषधी वनस्पती बडीशेप (फोनिकुलम वल्गेर) मुख्यत्वे त्याच्या बिया मिळविण्यासाठी लागवड करतात. याला गोड बडीशेप देखील म्हणतात आणि अन्नाची चव वाढवण्यासाठी औषधी वनस्पती म्हणून वापरली जाते.

औषधी वनस्पती बडीशेप ३ ते ५ फूट उंच वाढू शकतात. पर्णसंभार पंखयुक्त असून ते बडीशेप सारखे आहे आणि त्याचे सर्व भाग खाण्यायोग्य आहेत. औषधी वनस्पती बडीशेप सूप, सॅलड आणि फिश रेसिपी तसेच चहामध्ये वापरली जाते. बडीशेप बियांचा वापर बेक केलेले पदार्थ, पेये आणि मिष्टान्नांमध्ये देखील केला जातो.

गोड बडीशेप ही एक कठोर, बारमाही औषधी वनस्पती आहे जी उन्हाळ्याच्या शेवटी पिवळ्या फुलांचे समूह तयार करते. त्याच्या बिया, पाने आणि देठांमध्ये गोड ज्येष्ठमध सारखी चव असते.

भाजी बडीशेप Vegetable Fennel Seeds in Marathi

भाजी बडीशेप इटालियनमध्ये फ्लॉरेन्स बडीशेप किंवा फिनोचियो म्हणतात, भाजी बडीशेप बल्ब सारखी असते, वनस्पतीच्या पायथ्याशी जोडलेल्या देठांची जाड गुलाबी असते. भाजीपाला एका जातीची बडीशेप वनस्पती औषधी बडीशेप पेक्षा लहान आहेत.

भाजीपाला एका जातीची बडीशेप अनेक पाककृतींमध्ये वापरली जाते आणि वनस्पती फुलण्याआधी बल्बची कापणी केली जाते.

बडीशेप खाण्याची योग्य पद्धत Ways to Eat Fennel Seeds in Marathi

बडीशेप ची चहा बनवून तुम्ही पिऊ शकता. चहामध्ये बडीशेप घातल्यास चहाला चांगली चव येते.
तुम्ही बडीशेप पावडर भाजीत घालूनही खाऊ शकता, त्यामुळे भाजीची चव आणि सुगंध दोन्ही सुधारेल.
बडीशेप लोणची बनवण्यासाठी वापरली जाते.
बडीशेप माऊथ फ्रेशनर म्हणूनही घेतली जाऊ शकते.