Finance in Marathi फायनान्स हा समजुन घेण्यासाठी एक प्रमुख आणि विस्तृत विषय आहे. अकाउंटिंग Accounts आणि फायनान्स Finance हे सहसा एकत्र वापरले जातात आणि काहींना ते समान वाटतात. पण दोघांमध्ये लक्षणीय फरक आहे. लेखात फायनान्स म्हणजे काय, फायनान्सचे प्रकार आणि आर्थिक साधनांचे विविध वर्ग समाविष्ट आहेत. तर, फायनान्स म्हणजे काय ते समजून घेऊया.
फायनान्स म्हणजे काय ? Defination of Finance in Marathi ?
वित्त Finance , वित्तपुरवठा Financing हि कोणत्याही प्रकारच्या खर्चासाठी निधी किंवा भांडवल उभारण्याची प्रक्रिया आहे. ज्या आर्थिक संस्थांना त्यांची सर्वात जास्त गरज आहे किंवा त्यांचा सर्वात जास्त उत्पादक वापर करू शकतो अशा आर्थिक घटकांना क्रेडिट, कर्ज किंवा गुंतवलेल्या भांडवलाच्या स्वरूपात विविध निधी जमा करण्याची ही प्रक्रिया आहे.
Finance फायनान्स म्हणजे मालमत्ता, दायित्वे आणि निधीचे कालांतराने, प्रक्रियेतून, क्रियाकलापातून जास्तीत जास्त फायदा मिळवण्यासाठी केलेल्या निधीचे वाटप. दुस-या शब्दात, जोखीम आणि अनिश्चितता हाताळताना सर्वोत्तम हितासाठी निधी व्यवस्थापित करणे किंवा वाढवणे.
फायनान्स चा मराठीत अर्थ काय आहे?
फायनान्स हा शब्द फ्रेंच भाषेतून आला आहे. फायनान्सचा मराठीत अर्थ आहे वित्त किंवा भांडवल. आपण असे म्हणू शकतो की फायनान्स किंवा फायनान्सची व्याख्या पैशाचे व्यवस्थापन अशी सोप्या भाषेत केली जाते.
फायनान्स मुख्यतः तीन विभागांमध्ये विभागले गेले आहे.
फायनान्सचे प्रकार Types of Finance in Marathi
फायनान्स क्षेत्रातील तीन विस्तृत प्रकार आहेत ज्यांनी विशेष संस्था, कार्यपद्धती, मानके आणि उद्दिष्टे विकसित केली आहेत.
Personal Finance वैयक्तिक फायनान्स
पर्सनल फायनान्स हे एखाद्या व्यक्तीचे वित्त किंवा निधी व्यवस्थापित करते आणि बचत, गुंतवणुकीच्या बाबतीत इच्छित उद्दिष्टे साध्य करण्यात मदत करते. पर्सनल फायनान्स व्यक्तींसाठी विशिष्ट आहे आणि रणनीती क्षमता, आवश्यकता, उद्दिष्टे, कालमर्यादा इ. कमावणाऱ्या व्यक्तींवर अवलंबून असते. पर्सनल फायनान्समध्ये शिक्षणातील गुंतवणूक, रिअल इस्टेट, कार, जीवन विमा पॉलिसी, वैद्यकीय आणि इतर विमा, बचत आणि खर्च व्यवस्थापन यासारख्या मालमत्तांचा समावेश होतो.
पर्सनल फायनान्स मध्ये खालील गोष्टी समाविष्ट आहे
- अनपेक्षित आणि अनिश्चित वैयक्तिक घटनांपासून संरक्षण
- कुटुंबातील पिढ्यांमध्ये संपत्तीचे हस्तांतरण
- कर व्यवस्थापित करणे आणि कर धोरणांचे पालन करणे (कर सबसिडी किंवा दंड)
- निवृत्तीची तयारी
- दीर्घकालीन खर्चाची किंवा मोठ्या रकमेच्या खरेदीसाठी तयारी करणे
- कर्ज किंवा कर्जाच्या दायित्वांसाठी पैसे देणे
- गुंतवणूक आणि संपत्ती जमा करण्याचे उद्दिष्ट
Corporate Finance कॉर्पोरेट फायनान्स
कॉर्पोरेट फायनान्स कंपनीच्या खर्चासाठी निधी पुरवणे आणि कंपनीची भांडवली संरचना तयार करणे याबद्दल आहे. हे निधीचे स्त्रोत आणि त्या निधीचे चॅनेलायझेशन जसे की संसाधनांसाठी निधीचे वाटप आणि आर्थिक स्थिती सुधारून कंपनीचे मूल्य वाढवण्याशी संबंधित आहे. कॉर्पोरेट फायनान्स जोखीम आणि संधी यांच्यात संतुलन राखण्यावर आणि मालमत्ता मूल्य वाढवण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
कॉर्पोरेट फायनान्स मध्ये खालील गोष्टी समाविष्ट आहे
- भांडवलीय अंदाजपत्रक
- मानक व्यवसाय मूल्यांकन तंत्र किंवा वास्तविक पर्याय मूल्यांकन वापरणे
- इक्विटी, शेअरहोल्डर्स फंड, लेनदार, कर्ज या स्वरूपात निधीचा स्रोत ओळखणे
- भविष्यातील गुंतवणूक, ऑपरेशनल उपयोग किंवा भागधारकांना वितरणासाठी अनुचित नफ्याची उपयुक्तता निश्चित करणे
- स्टॉक किंवा इतर मालमत्तेमध्ये संपादन आणि गुंतवणूक
- संबंधित उद्दिष्टे, संधी आणि मर्यादा ओळखणे
- जोखीम व्यवस्थापन आणि कर विचार
- सार्वजनिक करताना आणि स्टॉक एक्सचेंजवर सूचीबद्ध करताना स्टॉक जारी करणे
Public Finance सार्वजनिक फायनान्स
या प्रकारचा फायनान्स हा राज्ये, नगरपालिका, प्रांतांशी संबंधित आहे. यामध्ये सार्वजनिक संस्थांशी संबंधित दीर्घकालीन गुंतवणूक निर्णयांचा समावेश आहे. सार्वजनिक वित्त हे उत्पन्नाचे वितरण, संसाधनांचे वाटप, आर्थिक स्थिरता यासारखे घटक विचारात घेतात. निधी मुख्यतः कर, बँका किंवा विमा कंपन्यांकडून घेतलेल्या कर्जातून मिळवला जातो.
पब्लिक फायनान्स मध्ये खालील गोष्टी समाविष्ट आहे
- सार्वजनिक घटकासाठी आवश्यक खर्च ओळखणे
- सार्वजनिक घटकासाठी कमाईचे स्रोत
- अर्थसंकल्पीय प्रक्रिया आणि निधीचा स्रोत निश्चित करणे
- सार्वजनिक प्रकल्पांसाठी कर्ज देणे
- कर व्यवस्थापन
फायनान्समधील अजुन दोन प्रसिद्ध गोष्टी म्हणजे मायक्रोफायनान्स आणि ट्रेड फायनान्स आहेत
विकसित राष्ट्रांमध्ये, या क्षेत्रांच्या गरजा एकत्रितपणे आणि स्वतंत्रपणे पूर्ण करण्यासाठी वित्तीय बाजार आणि संस्थांची विस्तृत रचना अस्तित्वात आहे.
Daily Pre-Market Analysis Today http://capitalfortify.com/share-market/pre-market-analysis/
आर्थिक मध्यस्थ म्हणजे काय ? What is a Financial Intermediary in Marathi ?
ज्या संस्था बचतकर्त्यांकडून वापरकर्त्यांपर्यंत निधीचे वितरण करतात त्यांना आर्थिक मध्यस्थ Financial Intermediary म्हणतात. त्यामध्ये व्यावसायिक बँका, बचत बँका, बचत आणि कर्ज संघटना आणि क्रेडिट युनियन, विमा कंपन्या, पेन्शन फंड, गुंतवणूक कंपन्या आणि वित्त कंपन्या यासारख्या नॉनबँक संस्थांचा समावेश होतो.
फायनान्शिअल इन्स्ट्रुमेंट म्हणजे काय ? What are Financial Instruments in Marathi ?
वित्तीय सेवांचा लाभ घेण्यासाठी व्यक्ती किंवा कंपनीला आर्थिक साधनांची आवश्यकता असते. फायनान्शिअल इन्स्ट्रुमेंट हा दोन पक्षांमधील करार असतो आणि त्यात आर्थिक क्रियाकलापांचा समावेश असतो. आर्थिक साधने गुंतवणुकीच्या उद्देशासाठी किंवा कर्ज आणि कर्ज घेण्याच्या उद्देशाने वापरली जाऊ शकतात.
फायनान्शिअल इन्स्ट्रुमेंटचे वर्गीकरण Classification of Financial Instruments
-
कॅश इन्स्ट्रुमेंट Cash Instruments
कॅश इन्स्ट्रुमेंटचे मूल्य बाजारातील शक्तींद्वारे निर्धारित केले जाते. कॅश इन्स्ट्रुमेंटमध्ये अशी इन्स्ट्रुमेंट असतात जी ज्या त्या पार्टी द्वारे सहजपणे हस्तांतरित करता येतात. ते रोख, कर्ज किंवा ठेवींच्या स्वरूपात असू शकते. बाजारात उपलब्ध असलेल्या Cash Instrumentsचे विविध प्रकार म्हणजे ठेवींची प्रमाणपत्रे, रिपोज, एक्सचेंजची बिले, आंतरबँक कर्ज, व्यावसायिक कागदपत्रे, ई सिक्युरिटीज आणि बरेच काही यांसारखे पुनर्खरेदी करार.
-
डेरीवेटीव्ह इन्स्ट्रुमेंट Derivative Instruments
डेरिव्हेटिव्ह इन्स्ट्रुमेंट्सचे मूल्य दुसर्‍या घटकाच्या मूल्यांकनातून प्राप्त केले जाते जे मालमत्ता, किंवा निर्देशांक किंवा डेरिव्हेटिव्हच्या मूल्यावर प्रभाव टाकू शकणारे इतर कोणतेही घटक असू शकतात. बाजारात उपलब्ध विविध प्रकारची व्युत्पन्न साधने म्हणजे फ्युचर्स, फॉरवर्ड्स, स्वॅप आणि पर्याय.
फायनान्शिअल इन्स्ट्रुमेंटचे मालमत्तेवर आधारित वर्गीकरण Classification of Financial Instruments Based on Asset Class
कर्ज-आधारित Debt-Based
कर्ज-आधारित इन्स्ट्रुमेंट हे कर्जाच्या स्वरूपात असते जे जारी करणारा पक्ष गुंतवणूकदारांकडून घेतो. कर्ज-आधारित Debt-Based Financial Instruments मध्ये बाँड, बाँड फ्युचर्स आणि ऑपशन्स, व्याज दर स्वॅप, ट्रेझरी बिले, व्याज दर फ्यूचर्स आणि फॉरवर्ड रेट करार यांचा समावेश आहे.
तर
इक्विटी-आधारित Equity-Based
इक्विटी-आधारित साधने गुंतवणूकदाराच्या इक्विटीच्या शेअरवर आधारित मालकी दर्शवतात.
फॉरेक्स इन्स्ट्रुमेंट्स Forex Instruments
मालमत्ता वर्गाचा आणखी एक प्रकार म्हणजे फॉरेक्स इन्स्ट्रुमेंट्स ज्यामध्ये फॉरेक्स फ्युचर्स, फॉरेक्स ऑपशन्स, चलन स्वॅप आणि बरेच काही समाविष्ट आहे.
फायनान्सचे फायदे काय आहेत? Benefits of Finance in Marathi
- फायनान्स कंपनीत गुंतवणूक करून तुम्ही चांगला नफा मिळवू शकता.
- या व्यतिरिक्त, तुम्ही वैयक्तिक वित्त, कॉर्पोरेट वित्त किंवा सार्वजनिक वित्त मध्ये देखील गुंतवणूक करू शकता.
- या फायनान्सचा सर्वात मोठा फायदा हा आहे की तुम्ही तुमच्या वयानुसार तुमचे बजेट बनवू शकता आणि किती पैसे खर्च करायचे आणि कुठे गुंतवायचे याचे धोरण तुम्ही बनवू शकता.
- फायनान्सच्या मदतीने तुम्ही तुमचे भविष्यातील उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी गुंतवणूक करू शकता कारण जर तुम्ही दीर्घकालीन गुंतवणूक केली तर तुम्हाला त्याचा भरपूर फायदा होतो.
- तुम्ही तुमच्या बजेटनुसार तुमचा आणि तुमच्या कुटुंबाचा आरोग्य विमा करू शकता. किंवा कोणतेही नुकसान टाळण्यासाठी तुम्ही स्वतःसाठी आणि तुमच्या कुटुंबासाठी जीवन विमा खरेदी करू शकता.
- आर्थिक परिस्थिती लक्षात घेऊन तुम्ही आपत्कालीन परिस्थितीत निधी जमा करू शकता कारण अनेक वेळा लोक गुंतवणुकीच्या प्रक्रियेत आणीबाणीसाठी निधी ठेवण्यास विसरतात जे आपत्कालीन परिस्थितीत उपयोगी पडते.
- तुम्ही मेडिकल इन्शुरन्स, हेल्थकेअर, गुंतवणुकीत जमा केलेली रक्कम देखील वापरू शकता जेणेकरुन तुमच्या आयुष्यात केव्हाही समस्या आल्या तर ही गुंतवणूक तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरू शकते.
भारतातील सर्वोच्च फायनान्स कंपनी Top Finance Companies
- HDFC
- Bajaj Finance
- Muthoot Finance
- L&T Infrastructure Finance Corporation Limited
- Mahindra Financial Service Limited
- Tata Capital Financial Service Limited
- Cholamandalam Finance
- HDB Finance Services
- Rural Electrification Corporation Limited
- Shriram Transport Finance Company Limited
- Sundaram Finance
- Indian Railway Finance Corporation Limited
- Aditya Birla Finance Limited
- Shriram City Union Finance Limited
- LIC Housing Finance
- Kotak Mahindra Prime Limited
निष्कर्ष Conclusion
मित्रांनो, आता तुम्हाला Finance फायनान्स म्हणजे काय, फायनान्सचे प्रकार काय आहेत, फायनान्सचे फायदे काय आहेत आणि भारतातील टॉप फायनान्स कंपन्या कोणत्या आहेत हे तुम्हाला माहिती आहे. आम्हाला आशा आहे की आमच्याद्वारे सामायिक केलेली माहिती तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरेल आणि तुम्हाला आमच्या या माहितीशी संबंधित काही शंका असल्यास, तुम्ही आम्हाला खाली टिप्पणी बॉक्समध्ये टिप्पणी देऊ शकता.